Arnold Joost van Keppel (1670-1718)

Gunsteling van Willem III en bouwheer van De Voorst

Een Nederlandse favoriet aan het Britse hof

De hofzaal moet vol zijn geweest met pracht en praal. De volledige hofhouding van koning William III en koningin Mary was aanwezig, evenals een groot aantal Britse edellieden. In 1697 besloot Willem III zijn Nederlandse gunsteling Arnold Joost van Keppel te belonen met een geheel nieuwe adellijke titel: Earl of Albemarle. Eerder had hij hem al verheven tot Baron Ashford en Viscount Bury.

Voor Van Keppel betekende dit het hoogtepunt van zijn carrière — en een duidelijke voorsprong op zijn rivaal Hans Willem Bentinck, de oudere vertrouweling van Willem III. De invloed van deze Nederlandse hovelingen, in combinatie met het kinderloze huwelijk van de koning, voedde in die tijd de nodige geruchten over diens geaardheid. Wat daar ook van waar mocht zijn, zowel Bentinck als Van Keppel stonden in Londen bekend als feestgangers en vrouwenversierders.

Adellijke titels zonder land

De titel Earl of Albemarle klonk indrukwekkend, maar stelde inhoudelijk weinig voor. Albemarle was een onbeduidend plaatsje in Normandië, zonder enig bestuurlijk belang. Van Keppel werd geen kasteelheer in Engeland — dat was hij al in Nederland, zij het van een bescheiden bezit.

Zijn geboortehuis, De Voorst bij Eefde, was oorspronkelijk slechts een eenvoudige spieker. Toch noemde zijn vader Oswald van Keppel zich al ‘Heer van Voorst’, en die titel én het goed gingen over op Arnold Joost. De meeste bronnen noemen Arnold Joost ‘van verarmde landadel’ en vermelden het onbehouwen gedrag van zijn vader en het gebrek aan middelen van zijn moeder. Maar toch was hij wat je noemt ‘van goeden huize’. Met zijn vader een van Keppel en zijn moeder een van Lintelo Tot de Marsch bracht hij twee voorname Achterhoekse geslachten samen.

Van de Achterhoek naar het hof van Oranje

Die afkomst zal hem zeker geholpen hebben om toegang te krijgen tot de hofkringen van stadhouder Willem III, die geregeld verbleef op zijn jachtslot Het Loo bij Apeldoorn. Van Keppels studie aan de universiteit van Cambridge gaf hem daarbij nog een extra voordeel. De echtgenote van Willem III, Mary Stuart II, was een Engelse prinses — en het echtpaar raakte al snel verwikkeld in de Engelse troonstrijd.

In 1688 stak Willem met een leger de Noordzee over en zette, in wat bekend zou worden als de Glorious Revolution, koning Jacobus II (Mary’s vader) af. Arnold Joost maakte die overtocht mee, en begon na de troonswisseling zijn opmars aan het Britse hof. Koningin Mary vond hem aanvankelijk een losbol, maar na haar overlijden in 1694 brak Van Keppel definitief door.

Willem III van Oranje door Willem Wissing naar Peter Lely

Twee werelden: hofleven en Gelderse wortels

Arnold Joost leefde net als zijn beschermheer in twee werelden. In Engeland werd hij onder meer hoofd van de koninklijke lijfwacht en in 1700 geridderd in de prestigieuze Orde van de Kousenband. Tegelijkertijd vergat hij zijn Gelderse wortels niet. Vanaf 1695 liet hij zijn geboortegrond, De Voorst, omvormen tot een waar lustoord — geïnspireerd op Het Loo, waar zijn loopbaan ooit begon. Hij liet de tuinen aanleggen in Franse stijl en het huis volledig herbouwen.

Om het landgoed meer allure te geven, kocht hij omliggende bezittingen als Den Dam en ’t Velde. Voor dat laatste liet hij zelfs een brug bouwen over de Berkel. Het diende onder meer als woning voor zijn moeder.

Militaire roem en gezinsleven

Rond zijn dertigste veranderde zijn leven opnieuw ingrijpend. In Den Haag trouwde hij met Geertuida Johanna Quirina van der Duyn, met wie hij een zoon kreeg. Kort daarna overleed Willem III en keerde Arnold Joost terug naar de Republiek. Vanwege zijn afkomst kreeg hij een zetel in de Staten-Generaal. Daarnaast was hij actief als militair: als generaal van de cavalerie vocht hij mee tijdens de Spaanse Successieoorlog, onder andere bij verschillende belegeringen.

De avond voor het overlijden van Willem III bracht Albemarle per brief aan raadspensionaris Heinsius de regenten in Den Haag op de hoogte van de hachelijke conditie van de stadhouder.

Nalatenschap en Engelse dynastie

Van Keppels leven speelde zich voortdurend af tussen veldslag, hofleven en het Gelderse platteland. Hij moet regelmatig in Engeland zijn geweest, want zijn kinderen — Willem Anne en Sophia — raakten volledig ‘ver-Engelsd’. Na zijn overlijden in 1718 in Den Haag, volgde zijn zoon Willem hem op als 2e Earl of Albemarle.

Die adellijke lijn leeft voort tot op de dag van vandaag. De huidige, 10e Earl of Albemarle is Rufus Arnold Alexis Keppel, geboren in 1965. Via de Engelse tak van de familie Keppel behoren ook Diana Spencer én Camilla Shand — de achtereenvolgende echtgenotes van kroonprins Charles — tot de nakomelingen van Arnold Joost van Keppel van De Voorst.