Hendrik Jan Koeslag

Op 28 september 2022 is op het adres Veltkampsweg 1 in Laren een Stolperstein gelegd voor:

Hendrik Jan Koeslag, (50 jaar), bezweken 5 december 1944 te Neuengamme.

Hendrik Jan Koeslag en Berendina Gerharda (Dina) Meijlink trouwden in september 1922 en woonden vanaf hun huwelijk op boerderij Schorfhaar (Veltkampsweg 1) in Laren. Zij kregen zeven kinderen: Hendrik Jan, Riek, Johanna, Dineke, Annie, Dirkje (later Debbie) en Bertus.

Hendrik Jan Koeslag was in 1942 een van de oprichters van de verzetsgroep in het noordelijk deel van de toenmalige gemeente Laren (Gld). Hij was vooral actief in de LO, de Landelijke Hulp aan Onderduikers.

Hendrik Jan en zijn vrouw Dina Meijlink stelden hun huis open voor onderduikers, zoals ook familieleden en buren ruimte boden aan mensen die zich schuil moesten houden voor de Duitse bezetter.

Op 30 juli 1944 kwam een groep Landwachters naar Laren om onderzoek te doen bij Hendrik Jan Koeslag en drie van zijn broers die in de nabije omgeving woonden.

Aanleiding voor de zoektocht was een anonieme brief aan de leider van de Landwacht dat er bij de gebroeders Koeslag onderduikers en radio’s te vinden zouden zijn.

De Landwacht arresteerde Albert Koeslag, diens aanstaande schoonzoon Jan Lamberts en Hendrik Jan Koeslag. De Landwacht bezocht ook de gezinnen van Hendrik Koeslag en Evert-Jan Koeslag. Daar werd met veel (verbaal) geweld gedreigd, er werden vernielingen aangebracht, maar arrestaties bleven bij die gezinnen achterwege.

Hendrik Jan Koeslag, Albert Koeslag en Jan Lamberts werden na een nachtelijk verblijf in de Landwachtkazerne in Lochem overgebracht naar de koepelgevangenis in Arnhem. Daar verbleven ze enkele weken. Vervolgens werd Albert Koeslag vrijgelaten; Jan Lamberts werd overgebracht naar kamp Amersfoort, waar hij enkele weken later werd vrijgelaten en Hendrik Jan Koeslag werd naar het concentratiekamp Vught verplaatst.

Kamp Vught werd in september 1944 door de Duitsers ontruimd, vanwege de opmars van de geallieerden. Hendrik Jan Koeslag werd samen met 2880 mannen afgevoerd naar Sachsenhausen. De 653 vrouwen uit Vught gingen naar kamp Ravensbrück.

Koeslag werd op 18 oktober van kamp Sachsenhausen overgebracht naar concentratiekamp Neuengamme, vlak bij Hamburg. Daar moest hij zwaar werk verrichten, de gevangenen kregen veel te weinig te eten en hadden bovendien te maken met zware vernederingen door de kampleiding.

Koeslag bezweek onder de ontberingen op dinsdagochtend 5 december 1944.

Zijn vrouw Dina zou nooit horen wat er met haar echtgenoot was gebeurd. Dina Meijlink kwam om bij de bevrijding van Laren (Gld) op 5 april 1945. Zij werd dodelijk getroffen toen Duitse soldaten plotseling het vuur openden op een moment dat zij en haar buurtgenoten dachten bevrijd te zijn. Met haar kwamen ook twee Canadese soldaten om bij dezelfde schermutselingen. De kinderen van Dina en Hendrik Jan Koeslag hoorden pas in augustus 1945 wat er met hun vader was gebeurd.