Sociëteit de Eendracht

1840 ♦ Rijksmonument

In 1829 werd door een groep welgestelde Lochemers Sociëteit “De Eendacht” opgericht. De sociëteit bood de heren de gelegenheid om elkaar in een ontspannen sfeer te ontmoeten. De hechte onderlinge contacten leidden in de loop van de negentiende eeuw tot verschillende voor Lochem belangrijke initiatieven vanuit de sociëteit, zoals de oprichting van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen in 1831, het Verfraaiingsgezelschap in 1885 en de Vereniging Het Ziekenhuis in 1888.

In de eerste jaren huurde het gezelschap een lokaal in een logement aan de Tuinstraat, maar in 1840 werd nieuw eigen onderkomen aan de Oosterwal in gebruik genomen, een voornaam gebouw in neoclassicistische stijl. De voorgevel oogt als een klassieke tempel door de toepassing van de hoge pilasters, die een hoofdgestel en een groot fronton dragen. Bijzonder is de detaillering van de rondboogvensters met hun kunstig gemetselde accolade-vormige ontlastingsbogen. In 1868-1869 is de Sociëteit uitgebreid met een feestzaal, die werd gebruikt voor toneeluitvoeringen en concerten. Ook plaatselijke verenigingen konden van deze accommodatie gebruik maken. In 1885 is de feestzaal vergroot tot concertzaal. Na een brand in 1908 werd door een comité van leden van De Eendracht en de andere Lochemse sociëteit, De Harmonie, het initiatief genomen tot de bouw van een nieuwe, los van De Eendracht functionerende concertzaal, de vermaarde Lochemse Schouwburg. De nieuwbouw, naar ontwerp van architect J.J. Hellendoorn, werd in 1910 geopend op de Oosterwal. Van het grote complex resteert na vele verbouwingen alleen de oude Sociëteitszaal uit 1840 nog in zijn min of meer originele vorm.